-
1 завязаться
1. сов.бәйләнеү, төйнәлеү2. сов. перен.начатьсябашланыу3. сов.образоваться – о плоде(емешкә, орлоҡҡа) төймәләнеү, тумалыу -
2 бор
I мнаратлык, нарат урманы••II м; хим. III моткуда сыр-бор загорелся — ни сәбәпле бу эш килеп чыкты, нәрсәдән ыгы-зыгы килеп чыкты (шау-шу башланды)
( сверло) бор, борау -
3 возобновиться
-
4 жара
-
5 за
1) с вин. п. (около, вокруг) янына, янында2) с вин. п. ( при указании на начало действия)...лый башлау,...га тотыну3) с вин. п. (при указании предмета, лица, позади или по другую сторону к-рого что-то помещено, спрятано)...газаткнуть (что-л.) за пояс — нәрсәне дә булса билбауга кыстыру
4) с вин. п. (при указании цены, платы)...га5) с вин. п. (позднее; больше; сверх)...данему за сорок — аңарга кырыктан артык, ул кырыктан узган
6) с вин. п. ( при указании на расстояние)...да7) с вин. п. (раньше на какое-л. время)...нан... элек8) с вин. п. (в течение какого-л. времени)...га,...да, өчен9) с вин. п. (при указании на лицо или предмет, к к-ому прикасаются)...дан,...га10) с вин. п. (ради, в пользу чего-л.) өчен11) с вин. п. (вместо, в качестве кого-л.) өчен, урынына12) с вин. п. (при указании лица или предмета, выступающего в качестве кого-чего-л.)... итеп алу,... дип белүпринять (кого-л.) за своего знакомого — кемне дә булса танышың дип белү
13) с вин. п. (при указании лица, к к-ому возникает какое-л. чувство) өчен14) с вин. п. и с тв. п. (по причине, вследствие) өчен;...лыктан15) с вин. п. и с тв. п. (через, по ту сторону, позади, около) артына, аръягына, артында, аръягында, читенә, кырыена; янында;...га16) с тв. п. (позади, вслед, следом) артыннан, эзеннән17) с тв. п. (во время чего-л.)...да; вакытында, чакта, арада18) с тв. п. (при указании лица или предмета, на к-ые направлено действие)...ны19) с тв. п. (с целью, для чего-л.)...га;...ны20) с тв. п. (при указании лица, от к-ого зависит наступление какого-л. действия, за к-ым числится что-л.)...га,...ның21) с тв. п....ган;...лы22) с тв. п. (при указании на смену действия, состояния, лица, предмета, явления)...дан соң•- кто за?- выйти замуж
- за исключением
- ни за что! -
6 мороз
-
7 наступить
I сов.( на кого-что) басу; өстенә басу- наступить на хвост II сов.җитү, килеп җитү; башлану, башланып китү -
8 политься
-
9 потянуться
сов.1) ( расправить тело) киерелү, киерелеп алу; сузылу2) к кому-чему, за кем-чем үрелү, сузылу; тотарга (алырга) омтылу3) ( последовать) артыннан китү, ияреп китү; сузылып китү; тезелеп китү (бару)4) ( простираться) сузылып китү, җәелеп китү5) перен. тезелеп китү, башлану -
10 пошла писать губерния
шутл. ыгы-зыгы башланды, ду купты -
11 разыграться
сов.1) ( увлечься игрой) уенга бирелү, уенга бирелеп китү, уен белән мавыгу (мавыгып китү), уенга кызыгып китү2) ( играть непринужденно) кызып (дәртләнеп) уйный башлау3) ( усилиться) кызып китү; көчәеп китү4) перен. ( проявиться бурно) кубу, башлану, килеп чыгу -
12 расспросы
-
13 ударить
сов.1) ( кого-что по чему или во что) сугу, сугып җибәрү, ору, чабу, кундыру, тондыру2) (что, во что) кагу, сугу3) (на кого-что, по кому-чему) һөҗүм итү, бәреп керү4) перен. ( по кому-чему) чик кую; башына сугу, көрәш ачу5) разг. башлану•- не ударить лицом в грязь
- ударить по карману
- ударить по рукам -
14 холод
м1) суык, салкын, суыклык, салкынлыксобачий холод прост. — бик суык, катып үләрлек суык
2) (мн. холода) суыклар, салкыннар, салкын (суык) вакыт3) перен. (безразличие, равнодушие) салкынлык, игътибарсызлык, салкын карау• -
15 внезапно
апансыздан, бирденвнезапно пошёл дождь - апансыздан ягъмур башланды -
16 возникнуть
пейда олмакъ, мейдангъа кельмек, асыл олмакъ, (келип) чыкъмакъ, башланмакъ (начаться)возникли новые города - янъы шеэрлер мейдангъа кельдиу меня возник вопрос - менде бир суаль догъдывозник пожар - янгъын чыкъты (башланды) -
17 вспыхнуть
1) (загореться) туташмакъ, бирден янмакъ, атеш алмакъспичка вспыхнула и погасла - серник бирден янып сёнди2) (перен. внезапно возникнуть) чыкъмакъ, башланмакъвспыхла ссора - бирден къавгъа чыкътывспыхнула война - дженк башланды3) (перен. покраснеть, сконфузиться) къызармакъ, утанмакъ4) (перен. прийти в возбуждение) ачувланмакъ, къызышмакъвспыхнуть гневом - гъазапланмакъ -
18 загореться
1) (начать гореть) туташмакъ, янмагъа башламакъ, атеш алмакъзагорелись дрова в печи - собада одунлар янмагъа башлады2) перен. туташмакъ, йылтырамакъ, парылдамакъ, алев киби янмакъглаза загорелись от радости - козьлери севинчтен парылдады3) (перен. начаться) башламакъ, туташмакъзагорелся бой - уруш башланды -
19 зайти
1) кирмек, кирип чыкъмакъзайти в класс - сыныфкъа кирмек2) (за кем-то, чем-то) келип алмакъзайти за книгой - келип китап алмакъ3) (проникнуть) кирмек, сокъулмакъзайти глубоко в лес - орманнынъ ичине кирмек4) (начаться) башланмакъ, ачылмакъречь зашла о дисциплине - лаф низам акъкъында башланды -
20 мороз
сувукъ, аязначались морозы - сувукълар башланды
См. также в других словарях:
утырту — 1. Үстерү максаты белән, үсемлекләрнең тамырын, бүлбеләрен, орлыкларын җиргә күмү 2. Утырырга булышу, тәкъдим итү яки мәҗбүр итү. Кая да булса бару, китү өчен урын алуга, урнашуга ярдәм итү машинага утырту и. Кая да булса китү алдыннан урынлашу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ыгы-зыгы — 1. Ашыгыч һәм тәртипсез, гадәттә шау шулы хәрәкәт; арлы бирле йөгерешеп йөрү хәле. рәв. Ашыгыч һәм тәртипсез рәвештә; ашыгып, кабаланып хезмәтчеләр ыгы зыгы әйбер ташый 2. Мәшәкатьле, борчулы эш хәл, шөгыль көндәлек ыгы зыгы белән яшәү. Вак төяк… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
